نشست فلسفی با عنوان واسازی روایت کلاسیک در فلسفه اسلامی توسط انجمن علمی دانشجویان فلسفه برگزار شد

تاریخ ثبت: 1396/09/29 - 03:18 ب.ظ

سخنرانی استاد دکتر نصرالله حکمت (عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی) با موضوع « واسازی روایت کلاسیک فلسفه اسلامی» در روز دوشنبه 18 آذرماه 1396 به همت انجمن علمی و گروه فلسفه دانشگاه گنبد کاووس و با حضور پرشور اساتید و دانشجویان علوم انسانی برگزار شد.

 

در ابتدای این نشست، ریاست محترم دانشگاه، جناب آقای دکتر گلچینی، حضور این نویسنده و استاد شهیر دانشگاه شهید بهشتی را پاس داشتند و به عنوان خیرمقدم و خوشامدگویی سخنانی را ایراد فرمودند. در ادامۀ جلسه،  دکتر عارف دانیالی ( عضو هیأت علمی گروه فلسفه)، در باب «مختصات فکری استاد دکتر حکمت» توضیحاتی عرضه داشتند و کوشیدند بخشی از نوآوری ها و ابداعات فکری دکتر حکمت در زمینه عرفان پژوهی و فلسفه اسلامی را بیان دارند. بعد از این مقدمات، دکتر حکمت سخنان خویش را ایراد فرمودند.

دکتر حکمت، سخنان خویش را بر «فراروی از پارادایم مستشرقین» متمرکز کردند؛ پروژۀ فکری­ ای که در تالیفات متعدد خویش همواره آن را دنبال کرده  و سعی در تقریر و بسط آن داشته­ اند. از دید ایشان، پژوهش­ های مستشرقین در زمینۀ عرفان و فلسفه اسلامی نه تنها روشنگر نبوده، بلکه منجر به تحریف آن شده است. به عنوان مثال، فارابی در زبان مستشرقین همچون شارح و مقلد فیلسوفان اسلامی پنداشته شده که هیچ گونه ایدۀ اصیل و مستقلی از یونانیان نداشته است. این استاد دانشگاه و اندیشمند حوزۀ فلسفه اسلامی تاکید کردند که تمامی پژوهشگران ایرانی نیز این روایت مستشرقین را بنحو مقلدانه ای تکرار کرده اند و از هرگونه رهیافت انتقادی به آنها پرهیز داشته اند. البته ایشان هانری کربن و دکتر رضا داوری اردکانی را همچون استثنایی بر این رویه مقلدانه ذکر کردند.

این اندیشمند حوزه فلسفه در ادامۀ صحبت های خویش بر این نکته تاکید کردند که کژفهمی های مستشرقین محدود به فلسفه اسلامی نشده و به حوزۀ عرفان ایرانی نیز تسری یافته است: مستشرقین عرفان را همچون جریانی خرد ستیز و ضدفلسفه معرفی کرده اند. در حالی که چنین نیست. از دید ایشان، عرفان به معنای نقد فلسفه است و نه عناد با آن. ایشان یادآور شدند که با تالیفات متعدد درباب عرفان ابن عربی، نشان داده اند که باید عرفان نظری را همچون امتداد فارابی و ابن سینا خوانش کرد و نه همچون قطب متضاد با آنها. در حقیقت، فلسفه اسلامی، با فارابی و مستقل از یونانیان تاسیس می شود و با ابن سینا تقویم و تثبیت می­شود و با عرفان نظریِ ابن عربی به اوج خود می­رسد. در واقع، به اعتقاد استاد دکتر حکمت، نظریه خیال، یکی از مهمترین ایده هایی است که با فارابی مطرح شده و در سهروردی و ابن عربی بسط هستی شناسانه یافته است. در پایان نیز این محقق و استاد دانشگاه، دانشجویان را دعوت کردند که به متون اصلی فلاسفه اسلامی رجوع کنند و با رویکرد « متن محور» و « مساله محور» اندیشه های آنها را مطالعه نمایند.

بعد از سخنرانی دکتر حکمت، نوبت به پرسش های اساتید و دانشجویان حاضر در جلسه رسید. جلسه حاضر با مشارکت فعالانه اساتید و دانشجویان به مدت سه ساعت به طول انجامید. استقبال عمومی از این نشست علمی-فلسفی، ضرورت وجود چنین جلساتی را بیش از پیش آشکار ساخت.